destination-plan iconZandwegen

Waarom een nota zandwegen?

In het landelijk gebied van de gemeente Groningen, rond de dorpen Haren, Glimmen, Noordlaren en Onnen ligt een fijnmazig netwerk van oeroude zandwegen en paden. De huidige nota Zandwegen (uit de voormalige gemeente Haren) stamt uit 1989 en was na meer dan dertig jaar toe aan vernieuwing.

In de loop der jaren is het gebruik van zandwegen veranderd.Vroeger werden zandwegen vooral gebruikt door boeren. Tegenwoordig ook vooral recreatief. Mensen gaan wandelen in de bossen maar willen wel hun auto zo dichtbij mogelijk parkeren. Ook zijn de machines die de boeren gebruiken een stuk zwaarder geworden. Dit alles heeft gevolgen voor de kwaliteit en het beheer van de zandwegen.

Landschappelijke waarden

De kern van de conceptnota Zandwegen is de grote waarde die we hechten aan de landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische waarden van het gebied. Het behoud en daar waar het kan versterken is ons uitgangspunt. De zandwegen dragen bij aan de herkenbaarheid van de landschapsgeschiedenis van dit deel van de Hondsrug. De ligging, de samenhang met de omgeving en het van oorsprong aanwezige zand uit de laatste ijstijd is zeer bepalend voor de identiteit van het esdorpenlandschap.

Zandwegen hebben een hoge ecologische waarde, omdat ze bijdragen aan een groene dooradering van het landelijke gebied. Ze zijn belangrijk voor het leefgebied van (zeldzame) planten- en dierengemeenschappen. Dieren kunnen zich langs bermen en hout- en bossingels verplaatsen. Daarnaast zijn de onverharde wegen ecologische verbindingen tussen natuurgebieden, waar dieren zich gemakkelijk over kunnen verplaatsen. 

In de nieuwe nota Zandwegen brengen we alle belangen, functies en waarden rondom de zandwegen samen. Om de zandwegen te beschermen en in stand te houden, beschrijven we in de nota maatregelen die er voor moeten zorgen dat de druk op de zandwegen niet toeneemt, maar dat het gebied wel toegankelijk blijft voor een ieder die er woont, werkt en van wil genieten. 

Dat betekent dat we recreatief autoverkeer willen ontmoedigen en - waar het kan - voorzieningen voor fietsers en wandelaars mogelijk maken. De draagkracht van het gebied is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Het houdt ook in dat we de zandwegen een betere planologische bescherming geven; verharding van een zandweg is uitgesloten. Voor het beheer bekijken we de zandweg als geheel. Niet alleen de rijbaan, maar ook de bermen, houtwallen, sloten enzovoort. We controleren regelmatig het onderhoud en kijken daarbij naar alle elementen. 

Vastgesteld

De nota Zandwegen is tot stand gekomen dankzij de input van diverse belangenorganisaties en bewoners. Eind 2021 zijn we gestart met een inventarisatie waarbij we alle functies en waarden van een zandweg in beeld hebben gebracht en alle belangen tegen elkaar hebben afgewogen. Dit hebben we samen gedaan met inbreng van verschillende organisaties als Natuurmonumenten, Groninger Landschap, Staatsbosbeheer en Geopark de Hondsrug, SLGH, de agrariërs en natuurlijk de bewonersorganisaties Dorpsbelangen Noordlaren, Plaatselijk belang Glimmen en Dorpsbelangen Onnen. De rode draad van deze gesprekken is dat het zandwegennetwerk behouden moet blijven en daar waar mogelijk versterkt. Mensen zijn trots op het gebied en stralen dat ook uit. De uitkomsten van dit proces heeft geleid tot de conceptnota Zandwegen.

De conceptnota is in mei 2023 voorgelegd aan de belangenorganisaties en bewoners. Van alle binnengekomen reacties is een participatieverslag opgesteld. Aan de hand van alle inhoudelijke reacties hebben we de nota nogmaals bestudeerd en kritisch gekeken naar de maatregelen genoemd in de nota. Naast enkele tekstwijzigingen hebben de reacties niet geleid tot grote aanpassingen of andere maatregelen.

Op 16 januari 2024 heeft het college de nota Zandwegen vastgesteld. Het vaststellen van een nota is een collegebevoegdheid. Omdat we de inbreng van de gemeenteraad op dit onderwerp erg waarderen, vragen we de raad haar wensen en bedenkingen te uiten. De gemeenteraad bepaalt haar eigen agenda. Kijk op de website van de gemeenteraad wanneer de raad de raad de nota zandwegen bespreekt