Meer jongeren geslaagd en minder aan de alcohol in 2020

Jongen met roze haar in een gang met kluisjes op een middelbare school.
© Hollandse Hoogte / Patricia Rehe
In 2020, tijdens de coronapandemie, verliep het leven van jongeren anders dan in voorgaande jaren. In het voortgezet onderwijs gingen meer scholieren over en bijna alle eindexamenkandidaten haalden hun diploma. Er waren minder jongeren aan het werk, minder meisjes van 12 tot 18 jaar dronken weleens alcohol en onder jonge mannen waren er minder overmatige drinkers. Het aantal jongeren met jeugdzorg verminderde, het aantal meldingen van kindermishandeling nam daarentegen toe. Ook zeiden jongeren in 2020 minder vaak dan in 2019 gelukkig en tevreden met hun leven te zijn. Dat meldt het CBS in het vandaag verschenen Jaarrapport Landelijke Jeugdmonitor.

Nederland telde begin 2021 bijna 4,9 miljoen jongeren van 0 tot 25 jaar. Zij hadden op allerlei manieren te maken met veranderingen in het coronajaar 2020. Zo daalde voor het eerst sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 het aantal jongeren dat jeugdzorg ontving. In 2020 ontvingen 429 duizend jongeren jeugdzorg terwijl dat er in 2019 nog 444 duizend waren. Er waren beduidend minder nieuwe jeugdzorgtrajecten in de maanden april en mei ten opzichte van diezelfde periode in 2019. Tegelijkertijd nam het aantal meldingen van kindermishandeling toe, van bijna 56 duizend in 2019 naar ruim 62 duizend in 2020. Sinds 29 oktober 2021 zijn ook de definitieve cijfers over 2020 beschikbaar voor jeugdzorg en meldingen van kindermishandeling.

Lagere adviezen, meer scholieren over en geslaagd

In 2020 hadden kinderen en jongeren te maken met thuisonderwijs. Hierdoor was het onder andere moeilijker om toetsen af te nemen. Leerlingen in groep 8 deden in het schooljaar 2019/’20 geen eindtoets basisonderwijs en het definitieve advies van deze achtstegroepers lag gemiddeld lager dan in de jaren daarvoor: 55,2 procent kreeg een advies voor vmbo-gt/havo of hoger, het jaar daarvoor was dat 58,5 procent.
In het voortgezet onderwijs was het aandeel leerlingen (exclusief leerjaren 1 en 2) dat overging naar het volgende leerjaar groter dan een jaar eerder (88,1 procent tegen 83,9 procent in 2019). Ook liepen de slagingspercentages voor alle onderwijsniveaus op tot bijna 100, nadat er geen centraal schriftelijk eindexamen is afgenomen in 2020. De examenresultaten zijn daarom gebaseerd op alleen schoolexamens. Door de hoge slagingspercentages en doordat minder jongeren een tussenjaar namen, gingen meer jongeren studeren.

Geslaagden voortgezet onderwijs
schooltypeJongens, 2018/'19 (%)Jongens, 2019/'20* (%)Meisjes, 2018/'19 (%)Meisjes, 2019/'20* (%)
vmbo-b97,899,498,199,4
vmbo-k95,699,395,899,7
vmbo-g89,699,390,399,7
vmbo-t93,099,093,699,4
havo88,596,888,098,2
vwo91,498,590,199,4
*voorlopige cijfers

Jongeren vaak werkzaam in door coronapandemie geraakte bedrijfstakken

De nettoarbeidsparticipatie van jongeren van 15 tot 27 jaar was in 2020 met 66 procent lager dan in 2019 (68 procent). Ook gaven meer jonge werknemers dan oudere aan dat hun werk door corona stil is komen te liggen. 7 procent van de 15- tot 27-jarige en 1 procent van de 27- tot 75-jarige werknemers meldden dit. Dit hangt samen met de oververtegenwoordiging van jongeren in bedrijfstakken die door de coronapandemie geraakt zijn, zoals horeca en cultuur, sport en recreatie. Het aantal jongeren met een bijstandsuitkering steeg ten opzichte van 2019 met ruim 6 duizend en nog eens 9 duizend jongeren deden een beroep op de Tozo.

Invloed van coronamaatregelen op uitoefenen werk van werknemers, 2020
categorie15 tot 27 jaar (%)27 tot 75 jaar (%)
Geen invloed5146
Werkomstandigheden zijn veranderd4152
Werk ligt stil of mag niet worden uitgevoerd71
Werk momenteel niet omdat ik tot een risicogroep behoor11
Bron: CBS, TNO

Minder alcoholgebruik onder jongeren

Uitgaan was voor jongeren in 2020 vanwege de coronamaatregelen maar beperkt mogelijk. Uit eerder CBS-onderzoek bleek dat vooral jongvolwassenen (18 tot 25 jaar) aangaven door de coronamaatregelen minder alcohol te zijn gaan drinken. Uit het Jaarrapport Landelijke Jeugdmonitor blijkt dat met name minder meisjes van 12 tot 18 jaar in 2020 aangaven weleens alcohol te drinken. Onder jonge mannen van 18 tot 25 jaar was het percentage overmatige drinkers in 2020 lager dan een jaar eerder.  

Drinkers onder 12- tot 25-jarigen
LeeftijdGeslacht2019 (%)2020 (%)
12 tot 18 jaarTotaal34,627,8
12 tot 18 jaarMannen32,732,2
12 tot 18 jaarVrouwen36,623,4
18 tot 25 jaarTotaal83,784,8
18 tot 25 jaarMannen83,385,3
18 tot 25 jaarVrouwen84,184,3
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut

Minder jongeren gelukkig en tevreden

In 2020 gaf 84 procent van de jongvolwassenen aan over het algemeen gelukkig te zijn en was 81 procent tevreden met hun leven. In 2019 was dit 88 procent en 86 procent. De meeste jongeren, 97 procent, hadden in 2020 minstens elke week op de een of andere manier contact met anderen door hen te zien, te bellen of berichten uit te wisselen. Dit is niet anders dan in 2019. Wel hadden minder jongeren in 2020 dagelijks contact met familie buiten het huishouden (31 procent tegen 38 procent in 2019).

Minder emigratie van Caribisch Nederland

In Caribisch Nederland vertrokken tijdens de coronapandemie minder jongvolwassenen naar Curaçao, Aruba of Sint Maarten. Vanuit Bonaire en Saba vertrokken in 2020 ook minder mensen naar Europees Nederland. Daarnaast waren er op Saba minder studenten van de Saba University School of Medicine die naar de Verenigde Staten en Canada terugkeerden.