Wmo-indicatie voor onbepaalde tijd

Ouderen die huishoudelijke hulp nodig hebben, cliënten die afhankelijk zijn van een rolstoel. Van veel Wmo-indicaties is duidelijk dat ze in de toekomst niet afgeschaald worden. De gemeenten Maastricht, Rotterdam en Stichtse Vecht werken daarom met een Wmo-indicatie voor onbepaalde tijd. Bovendien vermindert de administratielast flink op deze manier.

Meer tijd

Iedere keer weer opnieuw moeten bewijzen dat je Wmo-ondersteuning nodig hebt terwijl je een chronische aandoening hebt en de situatie niet gewijzigd is. Anita Bastiaans, wethouder, in Maastricht, kan zich voorstellen dat het erg vervelend is voor inwoners. En dat een dergelijke regel het vertrouwen in de overheid niet bevordert. Het was een van de redenen om de Wmo-indicatie voor bepaalde tijd te wijzigen naar een indicatie voor onbepaalde tijd. ‘Bovendien snijden we op deze manier flink in de papierwinkel’ licht ze toe. ‘De administratielast voor de medewerkers vermindert flink. Onze consulenten hebben nu meer tijd voor hun oorspronkelijke werkzaamheden: namelijk het contact met de cliënt.’ De administratieve lastenverlichting zou ook voor het CAK gelden, de instantie waar de eigen bijdragen voor de Wmo worden berekend en geïnd.   

Niet oneindig

Dat er geen einddatum op de beschikking staat, betekent overigens niet dat de ondersteuning in Maastricht oneindig blijft doorlopen. Minimaal één keer per drie jaar vindt er een periodiek onderzoek plaats onder alle cliënten om na te gaan of de indicatie nog passend is. Die interventie ondervangt eventueel misbruik. Ook de consulenten die contact hebben met de cliënten en eventuele betrokken zorgpartijen, houden een vinger aan de pols. Bastiaans: ‘De indicatie is altijd gelieerd aan de vraag die er is. Bij bijvoorbeeld Beschermd wonen en ambulante begeleiding werk je toe naar zelfredzaamheid. Daar is de verwachting dat de zorgaanbieder, samen met de cliënt en gemeente toewerkt naar het behalen van doelen en de ondersteuning daarbij afgeschaald zal worden als die zijn bereikt.’

Voorwaarden

In Rotterdam is het proces anders ingericht. Het uitgangspunt is dat Wmo-ondersteuning maatwerk is, laat een beleidsmedewerker schriftelijk weten. De indicatieduur kan variëren van een korte periode tot een indicatie voor onbepaalde tijd (zonder einddatum) en alle periodes daartussen in. Alleen cliënten die aan bepaalde voorwaarden voldoen, en bij wie geen verandering in de situatie te verwachten is, krijgen een beschikking voor onbepaalde tijd. Bijvoorbeeld oudere cliënten die huishoudelijke ondersteuning krijgen. Of die van collectief aanvullend vervoer gebruik maken. Maar: krijgt een cliënt huishoudelijke ondersteuning en is er vanwege de beperking waarschijnlijk steeds meer zorg nodig? Dan geeft de gemeente een Wmo-indicatie voor bepaalde tijd omdat binnen afzienbare tijd wellicht zorg vanuit de Wet langdurige zorg passender is.

Risicobeheersing

Ook in Rotterdam wordt niet verwacht dat er misbruik van de Wmo-indicatie onbepaalde tijd kan worden gemaakt. Niet iedereen komt er immers voor in aanmerking. Bovendien is er risicobeheersing ingebouwd. Geeft de gemeente een indicatie voor onbepaalde tijd af, dan wordt direct een evaluatiemoment in de toekomst vastgelegd waarop de consulent contact legt met de cliënt om te onderzoeken of de indicatie nog passend is bij de persoonlijke situatie. ‘Dit doen we telefonisch om het voor de Rotterdammer zo makkelijk mogelijk te maken.’

Verder heeft de gemeente Rotterdam met de gecontracteerde zorgaanbieders afgesproken dat zij de Wmo-indicatiesteller van de gemeente informeren als de situatie van een cliënt wezenlijk verandert. De indicatiesteller kan dan onderzoeken of de indicatie aangepast moet worden.

Zorgplicht

In Rotterdam wordt sinds 2021 op deze wijze gewerkt. In Maastricht is de werkwijze in 2019 ingevoerd na een besluit van de toenmalige portefeuillehouder Wmo. Het is een operationeel besluit wat binnen de wettelijke kaders van de Wmo verordening mogelijk is. Bastiaans: ‘We handelen niet in strijd met landelijke regels want we blijven onze zorgplicht vervullen. In de Wmo verordening die door de gemeenteraad is vastgesteld zijn daarbij de driejaarlijkse periode onderzoeken vastgelegd en gewaarborgd. Het verbaast me dat er kennelijk maar drie gemeenten in Nederland zijn die de Wmo-indicaties op deze manier verstrekken.’