Zo werkt aandacht opvallen, kijken en zoeken in een wereld vol afleiding

Het eerst dat opvalt aan dit boek is de kaft. Fluorescerend oranje met groen. Dat moet wel opvallen en de aandacht trekken toch? Door het lezen van dit boek zul je erachter gekomen dat het niet zo makkelijk is als dat het lijkt.
Zoals de schrijver van dit boek voor ogen had is dit boek zeer toegankelijk voor iedereen die interesse heeft in het thema hoe ons brein reageert op alle visuele informatie die binnenkomt.
Het boek is ingedeeld in 7 aparte hoofdstukken die elk een deel van de materie behandelen.
Door de manier van schrijven is het boek makkelijk te lezen. Het wordt langzaam opgebouwd om zo steeds dieper op de materie in te gaan. Telkens vindt een goede terugkoppeling plaats naar eerder gegeven informatie en onderzoeken waardoor de stof helder en duidelijk blijft.
De schrijver bezit het vermogen om moeilijke wetenschap om te zetten naar eenvoudige zinnen gecombineerd met een dosis humor. Daarbij maakt hij gebruik van recente gebeurtenissen die iedereen wel herkent waardoor het boek ook voor een leek op dit gebied zoals ikzelf boeiend blijft om te lezen.
De duidelijke plaatjes en uitleg bij de testen hebben zeker een meerwaarde voor het begrijpen van de gegeven informatie.
Wat mij betreft een geslaagd boek.

Waarom scheren sommige patiënten met hersenletsel alleen de rechterhelft van hun gezicht? Hoe kan het dat een automobilist de slagboom voor de Coentunnel niet ziet? Op welke wijze kunnen we de kans vergroten dat de vliegveldmedewerker achter de scanner een verboden object spot? Op deze vragen geeft Zo werkt aandacht van cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel een antwoord. Hij verhaalt over tientallen experimenten die in detail onthullen hoe visuele aandacht werkt. Ook begrijp ik nu waarom onze hersenen zo zijn ontworpen. De hersenen omvatten slechts 2% van het lichaamsvolume van de mens, maar verbruiken 25% van de totale energie. Zo’n energieslurpend orgaan moet een efficiënt ontwerp hebben. Een ontwerp dat het energieverbruik vermindert, is evolutionair in het voordeel. Visuele aandacht is energiebesparend: alleen taakrelevante informatie wordt tot in detail verwerkt. Daardoor zien we de gorilla niet als we moeten tellen hoe vaak basketballers overgooien. Soms krijgen we dus verrassend weinig mee van onze omgeving. Meestal is dat niet erg. Vaak kunnen we bovendien de wereld zelf als extern geheugen raadplegen. Immers: die wereld is er een paar seconden later nog steeds. Maar een klassiek experiment laat zien dat ook ten onrechte de conclusie kan worden getrokken dat de wereld hetzelfde blijft. Proefpersonen wordt gevraagd bij een balie een formulier op te halen. De receptionist duikt onder de balie om het formulier te pakken en verdwijnt even uit het zicht. Vervolgens duikt een andere receptionist op en geeft het formulier. 75% van de proefpersonen merkt deze persoonsverwisseling totaal niet op.

Veel lezers verwachten in een populair wetenschappelijke boek ook tips voor de toepassing van deze kennis. De achterkant van het boek belooft dan ook richtlijnen voor 'aandachtsarchitecten' zoals websitebouwers, reclamemakers en verkeerskundigen. Die richtlijnen zijn echter lastig in dit boek te vinden: het zijn er maar een paar en ze staan verscholen in lange lappen tekst. Hier heeft de schrijver naar mijn idee werk laten liggen. Maar overigens maakt Zo werkt aandacht zijn titel waar. Stefan van der Stigchel beschrijft zeer onderhoudend en diepgravend het onderzoek en de kennis over visuele aandacht. Hij illustreert dat steeds met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Hoe aandacht werkt is mij een stuk duidelijker geworden.

Het boek Zo werkt aandacht van cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel verdient, inderdaad, veel aandacht. Stefan van der Stigchel geeft bijzonder interessante inkijkjes in de verschillende soorten aandacht die er zijn en in de manieren waarop die werken. Wist je bijvoorbeeld dat waar je naar kijkt niet per se hetzelfde hoeft te zijn als dat wat je aandacht heeft? En dat we dingen waar we naar kijken niet per se ook zien? En dat dat komt door (gebrek aan) aandacht?

Een kleine greep uit wat de auteur nog meer voor het voetlicht brengt:
Aandacht is een gevolg van eerdere ervaringen (priming), door herinneringen, door verwachtingen, door context, en nog veel meer. En vooral door beloning. Waarbij nieuwe informatie al belonend werkt. Wat meteen een verklaring geeft waarom we zo verslaafd zijn aan onze smartphone, met zijn voortdurende notificaties.

Dit lekker leesbare boek is niet alleen een must-read voor aandachtsarchitecten (nieuw woord geleerd) en goochelaars, maar voor iedereen die aandacht heeft voor aandacht.

Dit boek trekt al de aandacht op zich. Tenzij je ervaart dat de combinatie van een gifgroene cover en een knaloranje opdruk pijn aan je ogen doet, dan heb je eerder de neiging om het te negeren. En dat is nou precies de point van dit boek. Ga je het om zijn opvallende omslag over het hoofd zien of trekt het juist de aandacht? Leidt het je af of zorgt het voor extra concentratie wanneer je in de boekwinkel naar een andere titel zoekt? Wat je ook ter plekke besluit, het is wederom een boek waar je wat van opsteekt, verdieping geeft. Zoals we van alle Maven boeken inmiddels gewend zijn, is ook Zo werkt aandacht een uniek exemplaar in ieders boekenkast.

Hoe kan het dat automobilisten een slagboom voor de Coentunnel missen? Hoe verwerk je beelden die zo kort worden aangeboden dat je ze niet hebt kunnen identificeren? En kunnen reclamemakers ons nou echt visueel programmeren door deze zogenaamde visual priming beelden in hun spotje te verwerken? Zijn er mensen die niet blind zijn maar wel steeds de linkerhelft van alle aangeboden visuele informatie missen?

Op deze en velen andere interessante vragen geeft het boek ‘Zo werkt aandacht’ van cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel antwoord. Dit doet hij op een bijzonder vermakelijke maar diepgravende manier. Experimenten worden beschreven op een levende manier en de lezer kan ook zijn eigen blikveld en reacties testen. Deze informatie is meteen praktisch toepasbaar in bijvoorbeeld het verkeer of in een drukke supermarkt. Sommige delen van onze visuele verwerking zijn reflexmatig, zoals de opvallende kleuren van dit boek onze blik trekken. Terwijl andere processen zoals het verwerken van beelden die erg snel na een eerste plaatje worden aangeboden getraind blijken te kunnen worden met meditatie.

Het boek is opgebouwd uit zeven hoofdstukken waarin er steeds een stukje dieper in gegaan wordt op onze aandacht. De ingewikkelde onderzoeken worden op een heldere toegankelijke manier geschreven zodat het ook leesbaar is voor iemand zonder specialistische kennis van wetenschappelijk onderzoek. Bestuderen hoe onze visuele verwerking gebeurt geeft waardevolle kennis over hoe we in de wereld staan en daarom is dit boek een must read!

Het is een leuk boek met een hoge verscheidenheid aan onderwerpen.

Als groot fan van uitgever Maven Publishing kwam ik in aanmerking voor de pre-read van "zo werkt aandacht". Het boek trekt door zijn opvallende gifgroene kaft direct de aandacht. Al lezende kwam ik erachter dat "aandacht" een breed begrip is. In dit boek komen in 7 hoofdstukken meerdere vormen van visuele aandacht aan de orde. Het boek is uitermate geschikt voor reclame mensen, etaleurs e.d. Allerlei tips en trucs hoe je de aandacht het beste kunt trekken en/of vasthouden, worden door cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel onder de aandacht gebracht. Na het lezen van dit boek weet je precies hoe het trekken van aandacht werkt.

Auteur Stefan van der Stigchel (tevens cognitief psycholoog) belicht door middel van meerdere interessante voorbeelden de werking van aandacht en de afleiding daarvan. Enige voorkennis van medische terminologie is absoluut handig om de strekking van zijn verhaal te kunnen volgen.
Heb je dit niet, dan zal je waarschijnlijk meer moeite hebben sommige onderdelen te begrijpen.
De door Van der Stigchel beschreven onderwerpen neigen zo hier en daar erg naar marketing psychologie. Medewerkers in de reclamewereld, marketing en verkoop zullen ongetwijfeld veel inspiratie kunnen halen uit dit boek.
Alhoewel ik het onderwerp “Zo werkt aandacht” en de werking van het brein ontzettend boeiend vind, had ik zelf zo af en toe wel een beetje moeite mijn aandacht bij dit boek te houden. Ik denk dat dit komt doordat sommige theorieën nogal technisch belicht werden. De onderwerpen waren boeiend genoeg, dus daar lag het niet aan.
Ook is het mij nu absoluut duidelijk geworden hoe illusionisten hun trucje doen en dat was een echte eyeopener voor mij.
Al met al een erg interessant boek dat een verhelderend licht schijnt op de werkwijze van de aandachtsarchitect.

Een boek waar een ieder die geïnteresseerd is in onderscheiding, (on)bewustzijn en focus van aandacht veel in zal herkennen.
Aldus kan een zeer breed publiek zich verheugen op alledaagse voorbeelden die een parallel maken naar de wetenschappelijke wereld en wat toch ontzettend lekker wegleest!

Hoezo? “Zo werkt aandacht” Aandacht is toch zeker iets dat je geeft: een persoonlijke discipline die er voor zorgt dat je bij de les blijft en je niet laat afleiden door die al die visuele prikkels die voortdurend op je netvlies vallen. Achter het stuur houd je je ogen toch zeker op de weg. De duidelijk zichtbare slagboom bij de Coentunnel kun je niet missen. De felle rode kruizen op de borden op de weg bij het naderen van de slagboom evenmin. Alleen als je je “koppie” er niet bij bent rijd je daar in volle vaart tegenaan. Werken aan je aandacht is dan een onderwerp dat beter past in een boek. Want aandacht is gewoon een kwestie van concentratie. Of niet soms?

Stefan van der Stigchel laat in zijn boek zien dat we eigenlijk maar verassend weinig meekrijgen van onze visuele wereld. De stabiele en gedetailleerde wereld die we denken te zien is slechts een illusie. Want de manier waarop onze hersenen visuele informatie verwerkt zit heel complex in elkaar. En we krijgen dus veel minder mee van onze omgeving dan we denken. En zelfs de orang-oetang midden in ons beeld blijken we dus wel degelijk niet te zien. En zo zien we dus ook de gesloten slagboom soms over het hoofd.

Aandacht is dus wel degelijk een proces dat belangrijk kan zijn om te begrijpen. En de aandachtsarchitecten – zoals websitebouwers, verkeersontwerpers en reclamemakers – weten steeds beter hoe ze de wetenschappelijke inzichten kunnen toepassen om uw aandacht te winnen voor hun informatie. En Stefan van der Stighel neemt je op een onderhoudende en prettig leesbare manier mee in de wereld die aandacht heet. Best wel een boek waarvoor aandacht mag bestaan.