Samen aan de slag met het scheidsrechterstekort

De KNVB is begonnen met een grootschalige ondersteunings- en wervingscampagne om het tekort aan scheidsrechters terug te dringen. - Foto: KNVB Media

Het was de afgelopen weken volop in het nieuws: het amateurvoetbal kampt met een groot scheidsrechterstekort. Want telde het amateurvoetbal in 2016 circa 34.000 scheidsrechters, nu zijn dat er ruim 30.000.

Hiervan zijn circa 27.000 KNVB-leden actief als verenigingsscheidsrechter en 3.500 geregistreerd als KNVB scheidsrechter. Verschil tussen de twee is het soort wedstrijden dat ze fluiten. KNVB-scheidsrechters leiden de ontmoetingen in de A-categorie en een scheidsrechter van de club doet dat voor de meeste andere wedstrijden. Met 32.000 duels per speelweekend is dat een gigantische operatie, waaruit ook meteen de uitdaging blijkt: structureel komt het amateurvoetbal nu al tussen de 1.000 en 1.500 arbiters tekort.

Clubtrainers zouden veel meer bij de selectie van scheidsrechters betrokken moeten worden

Dat betekent dat als er op vrijdagavond een afmelding binnenkomt van een zieke scheids, van welk niveau dan ook, er een probleem ontstaat dat zich meteen laat gelden in alle lagen van het amateurvoetbal. Er moet namelijk van onderaf naar boven worden gestuwd. Met als gevolg dat teams op de bodem van de B-categorie steeds vaker zonder scheidsrechter aan de aftrap staan. De KNVB is daarom begonnen met een grootschalige ondersteunings- en wervingscampagne.

Eerder was in de column van Jan Dirk van der Zee, directeur Amateurvoetbal, al te lezen wat hiervan de oorzaak is: "Deels het resultaat van anderhalf jaar corona, waarin scheidsrechters wel uitstroomden, maar niet binnenkwamen, omdat het fysiek volgen van lessen hiervoor niet was toegestaan, en deels het gebrek aan beleid bij clubbesturen voor het werven, opleiden en begeleiden van scheidsrechters, want daar begint het, iedere KNVB-official is als clubscheids begonnen."

Toch wordt de oorzaak van het tekort aan scheidsrechters niet zelden in de verkeerde hoek van het voetbal gezocht. Alsof een wedstrijd fluiten door de heftige emoties op het veld minder aantrekkelijk zou zijn geworden. Niets is minder waar. Natuurlijk zijn er incidenten, maar die worden keihard aangepakt. Het overgrote deel van alle wedstrijden verloopt plezierig. Scheidsrechters zijn ook geen talentloze voetballers. Sterker nog, volgens Werner ter Avest, hoofd arbitrage- en bestuurszaken bij de KNVB, is dat een kans: "Clubtrainers zouden veel meer bij de selectie van scheidsrechters betrokken moeten worden door talent eruit te pikken. Zij kunnen invloed uitoefenen op spelers en met ze meedenken of het een geschikte rol voor ze kan zijn."

ARAG Fair Play Certificaat

Veel clubs hebben weliswaar een scheidsrechtercoördinator aangewezen, maar in de praktijk komt die rol vooral neer op het compleet krijgen van de lijsten op vrijdagmiddag. Van echt beleid, zoals die er is voor de jeugd, accommodatie, sponsors en vrijwilligers, is nagenoeg geen sprake. Slechts 100 van de ruim 3.000 verenigingen heeft het ARAG Fair Play Certificaat, een bewijs dat je het als club goed voor elkaar hebt. Denk aan CSV’28 uit Zwolle. Hun clubscheidsrechters fluiten nu zelfs wedstrijden van de jeugdteams bij PEC Zwolle. Met trots wordt dat uitgedragen. Net als iedere keer, wanneer één van hun clubscheidsrechters KNVB-official wordt. Hoe mooi is de gedachte dat je als club in potentie de nieuwe Björn Kuipers of Danny Makkelie hebt opgeleid? Ter Avest stelt zelfs: "als iedere vereniging één scheidsrechter laat doorstromen, dan is het tekort zo opgelost."

Campagne 'Collega’s gezocht (m/v)'

Samen met alle verenigingen wil de KNVB dit jaar dan ook flink aan de slag om weer een rijkgevuld scheidsrechterskorps te krijgen. Daarbij richten we ons op de volgende pijlers.

Allereerst de Campagne 'Collega’s gezocht (m/v)', een grootschalige social media-campagne tijdens de Week van de Scheidsrechter om voetballers te enthousiasmeren ook te gaan fluiten. Jongens, meiden, mannen en vrouwen kunnen bij hun eigen vereniging ervaren hoe leuk het is om wedstrijden te leiden. Voor verenigingen zijn er materialen beschikbaar gesteld die ze kunnen gebruiken via hun eigen kanalen om leden aan te sporen ook te gaan fluiten. Hier wordt al veelvuldig gebruik van gemaakt door veel clubs en is nog altijd mogelijk. Vanaf 18 oktober gaat het vervolg van de campagne van start; verenigingsscheidsrechters enthousiasmeren om ook als KNVB scheidsrechter actief te worden, op het veld of in de zaal.

Het mes snijdt aan twee kanten wanneer scheidsrechters worden opgeleid tot KNVB scheidsrechter. De scheidsrechter ontwikkelt zich omdat hij of zij als bondofficial bij een andere vereniging in een andere omgeving wedstrijden leidt. Deze ervaringen neemt de scheidsrechter weer mee naar de eigen club. Fluiten voor zowel de club als de KNVB is dus een winwin-situatie.

Om de doorstroom te stimuleren maken verenigingen die een KNVB scheidsrechter opleiden aanspraak op twee gratis plekken voor de opleiding Verenigingsscheidsrechter. Daarnaast kijken we naar de mogelijkheden om de eisen voor deelname aan de Scheidsrechtersopleiding III aan te passen. Door maatwerk te leveren per vereniging kunnen we de drempel verlagen om deel te nemen aan de SO III.

Ook zetten we in op nog meer onderlinge samenwerking tussen verenigingen. Door samen op te trekken met clubs uit de buurt kunnen er meer scheidsrechters worden opgeleid, waar iedereen van profiteert. Je kunt de Verenigingsadviseur Arbitrage vragen naar de mogelijkheden.

'Als scheidsrechter kan ik iets terug doen voor mijn club' Daan Cortenbach fluit al een aantal jaar met veel plezier wedstrijden bij zowel zijn eigen vereniging als voor de KNVB.

Community Eén tweetje

Begin januari 2022 lanceren we binnen Eén tweetje een eigen communtiy voor scheidsrechterscoördinatoren. Een community die scheidsrechterscoördinatoren on- én offline met elkaar verbindt waardoor het onderling uitwisselen van kennis en ervaringen makkelijker wordt. Deelnemers kunnen elkaar helpen, informeren en inspireren. Kortom; samen werken aan een sterk scheidsrechterskorps! Ben je scheidsrechterscoördinator en vind je het leuk om nu al mee te denken over deze community, laat het dan weten via Marketing@knvb.nl.

Procesbegeleiding Arbitrage

Voor de vereniging die aan de slag willen om hun arbitragebeleid structureel goed in te richten, biedt de KNVB ondersteuning aan via procesbegeleiding. Met ondersteuning van een ervaren procesbegeleider ga je als vereniging aan de slag met goed/beter inrichten van je clubarbitragebeleid. Heb je hierin interesse? Kijk dan eens op KNVB Assist Scheidsrechters of neem contact op met de Verenigingsadviseur Arbitrage in jouw regio.