Onlineverkoop alcohol aan minderjarigen blijft maas in de wet, maar leeftijdsverificatie op komst

Wat doe je als je minderjarig bent en toch alcohol wilt kopen? Dan vraag je een vriend of die even een flesje wil halen bij de slijter, of een biertje wil bestellen aan de bar. Dat kan vanaf deze week een dure versnapering zijn. Volgens de nieuwe Alcoholwet die op donderdag 1 juli is ingegaan, kunnen gemeentelijke handhavers een boete opleggen van 200 euro; 100 euro voor de meerderjarige en 100 voor de minderjarige. Online bestellen? Ook dat is binnenkort dankzij nieuwe technieken lastiger.

Online is anoniem

Online drank kopen zit in de lift. Dat heeft economisch onderzoeksbureau Ecorys vorig jaar nog onderzocht. Websites van slijterijen en onlinedrankhandelaren trekken meer bezoek en het aantal liters alcohol dat zij online verkopen, stijgt. De afgelopen twee jaar heeft bijna 18 procent van de Nederlanders online alcohol gekocht, stelt het bureau.

Hoeveel minderjarigen dat doen, is niet bekend. Wel gaf in het onderzoek van Ecorys bijna de helft van de minderjarige respondenten aan dat zij de anonimiteit van kopen via internet waarderen. Zo vinden minderjarigen het prettig dat zij alleen 18+ hoeven aan te vinken, zonder controle.

Controle bij aflevering

Dat was in 2020. Nog altijd kunnen minderjarigen een vinkje zetten bij een vakje ‘ik ben 18’, maar de leverancier komt bij aflevering wel controleren of dat echt zo is. Bij twijfel moet de koper zijn of haar identiteitspapieren tonen.

In vaktermen heet dit een controle op niveau 1. Dat wil eigenlijk zeggen dat er gerede kans is op flink misbruik van de gaten in de beveiliging. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet dat voorkomen en heeft daar negen fte voor gekregen; oftewel: negen voltijdsbanen. Of dat voldoende is, hangt af van het gedrag van verkopers en kopers, stelt de NVWA in een reactie. “De NVWA zal, zoals op alle andere onderwerpen waar ze toezicht op houdt, prioriteiten moeten stellen en keuzes moeten maken waar ze haar capaciteit op inzet.”

Dat klinkt allesbehalve waterdicht. Het ministerie van volksgezondheid weet dat ook wel. Daarom kijkt het alvast vooruit naar de volgende fase van de Alcoholwet: de invoering van leeftijdsverificatiesystemen. Zo’n systeem controleert de leeftijd door gegevens uit een databank te halen. 

Van de overheid bijvoorbeeld, of van banken. Een voorbeeld: een 17-jarige rekent een fles wodka af in een onlineslijterij. Dan moet hij betalen, bijvoorbeeld via iDeal. Er is een app of ander soort toepassing denkbaar waarbij de leeftijdsgegevens die bij de bank bekend zijn via iDeal bij de onlineverkoper terechtkomen.

Drank per dozijn

Drankdozijn.nl werkt al met zo’n systeem. Zoals de naam al doet vermoeden, gaan bij Drankdozijn de flessen vaak per doos op de post. De kans dat zij veel minderjarige klanten trekken, is daardoor vrij klein. Toch biedt het systeem dat zij gebruiken wel een mogelijke blik in de toekomst. Drankdozijn werkt met iDIN, een leeftijdsverificatiesysteem dat is ontwikkeld door de banken. Als een koper via iDIN zijn of haar leeftijd doorgeeft, krijgt de verkoper op basis van bankgegevens ‘ja’ of ‘nee’ terug op de vraag of iemand meerderjarig is.

Het ministerie van volksgezondheid is momenteel bezig met een onderzoek naar dit soort systemen. “iDIN kan een voorbeeld zijn”, zegt een woordvoerder van het ministerie. “Maar we willen niet één systeem voorschrijven. Het onderzoek moet leiden tot een overzicht van leeftijdsverificatiesystemen die bruikbaar zijn en aan welke eisen deze moeten voldoen. Komende zomer zal daarover meer duidelijk worden.”

Lees ook:

Verveling en sleur, dus zijn studenten meer drank en drugs gaan gebruiken tijdens de lockdown

Door de coronacrisis is er nog maar weinig te beleven naast de studie. En dus grijpen 4 op de 10 studenten meer naar drank en drugs om de verveling te verdrijven dan voorheen, blijkt uit onderzoek.